De bovenstaande reconstructie lokt de vraag uit waar en wanneer met de thans zo vanzelfsprekende associatie tussen Conscience en racisme een begin werd gemaakt. Welnu, de vroegste sporen ervan zijn aan te treffen nauwelijks enkele jaren na de dood van de schrijver. Een voorbeeld bevat de rubriek ‘Tap in, tap uit’ die Jules De Bleye…
Doodgeknuffeld door rechtse krachten en verketterd door intellectuelen en kunstenaars: ziedaar het lot van Hendrik Conscience in Vlaanderen. Meer dan tweehonderd jaar na zijn geboorte is de schrijver, ooit uitbundiger gevierd dan de Rode Duivels vandaag, verveld tot een symbool in een aanslepende cultuuroorlog. Intussen durft geen weldenkend mens zijn boeken nog open te slaan…
Toen het afgelopen voorjaar de keukentafel plotseling het klaslokaal werd, ontstonden er levendige discussies over het doel van onderwijs en de rol van de school in de samenleving. Met het sluiten van de scholen merkten veel kinderen en ouders, die zich thuis opeens als leerling en leraar moesten gedragen, dat ‘het eigene’ van de school…
In De canon onder vuur uit 1991 pleiten literatuurwetenschappers Ernst van Alphen en Maaike Meijer voor een ideologiekritische Nederlandse letterkunde. De ideologiekritiek die tot dan toe is bedreven, beperkte zich ‘voornamelijk tot theoretische verhandelingen’ en leidde ‘zeer weinig tot kritische interpretaties van concrete literaire werken’ (8). Om de Nederlandse letterkunde aan te vullen met een…
Begin maart kreeg Özcan Akyol de pennen in beweging met zijn polemische boekenweekessay Generaal zonder leger. In dat boekje, voor een deel gebaseerd op eerdere columns van de auteur, trekt Akyol van leer tegen de in zijn ogen elitaire boekenwereld. De opvattingen van de rebelse dwarsdenker verdwenen echter al snel naar de achtergrond door de…
Literaturvergessenheit – die heideggervariatie dringt zich op na lezing van Als een meeuw op de golven. Albert Verwey en zijn tijd (2017) van Madelon de Keizer. De term is gemunt door Aukje van Rooden in haar essay Literatuur, autonomie en engagement (2016), dat dit jaar verscheen in een Engelse editie. In het spoor van vooral…
Wie aan Harry Mulisch denkt, denkt aan de romanschrijver. Toch heeft hij ook een aardig aantal poëziebundels op zijn naam staan, waaronder Wat poëzie is: een leerdicht (1978). Zoals deze titel en ondertitel suggereren, leert Mulisch in dit werk de lezer wat de dichtkunst eigenlijk is. Dit betekent dat hij een poëtica, oftewel zijn ideeën…
Frank J. Lechner stelt in zijn artikel ‘ Imagined communities in the global game’ dat er rond 2000 een deconstruerend discours opkomt over het Nederlandse nationale voetbalteam (Lechner, 2007, p. 222). Dat deconstruerende discours bestaat volgens Lechner in verschillende vormen; één daarvan kwam aan bod kwam in het eerste deel van dit tweeluik: de expliciete…
Het Sociaal Cultureel Planbureau constateerde onlangs in het rapport Denkend aan Nederland dat taal hetgeen is wat de Nederlanders als het meest typerend ervaren. Op 1 juli 2019 namen RMA-studenten de studio van het televisieprogramma Pauw over om aandacht te besteden aan de Nederlandse taal en identiteit. De opname van PAUW Academy laat zien hoe literatuur die taal gebruikt…