De interventies van de Van Nu en Straks-ers hebben het vel van Conscience niet kunnen redden. De man die zijn volk leerde lezen werd vanaf de jaren 1920 verder ingelijfd door dat deel van de Vlaamse beweging dat zich zou verliezen in essentialistische illusies rond volk, manhaftigheid, ongerepte tradities en, daarmee almaar onlosmakelijker verbonden, raszuiverheid.…
De bovenstaande reconstructie lokt de vraag uit waar en wanneer met de thans zo vanzelfsprekende associatie tussen Conscience en racisme een begin werd gemaakt. Welnu, de vroegste sporen ervan zijn aan te treffen nauwelijks enkele jaren na de dood van de schrijver. Een voorbeeld bevat de rubriek ‘Tap in, tap uit’ die Jules De Bleye…
Doodgeknuffeld door rechtse krachten en verketterd door intellectuelen en kunstenaars: ziedaar het lot van Hendrik Conscience in Vlaanderen. Meer dan tweehonderd jaar na zijn geboorte is de schrijver, ooit uitbundiger gevierd dan de Rode Duivels vandaag, verveld tot een symbool in een aanslepende cultuuroorlog. Intussen durft geen weldenkend mens zijn boeken nog open te slaan…
‘Ik miste die dagen nog totaal geverfde koeien in de weilanden, en dat op de weg de stoplichten uitsluitend op oranje stonden, maar verder ontbrak er weinig aan de exhibitie van nationale idiotie […],’ aldus historicus Hermann von der Dunk (Historisch Nieuwsblad 6/2000). Von der Dunk beschrijft een bekend fenomeen: elke keer als het Nederlands…
Het Sociaal Cultureel Planbureau constateerde onlangs in het rapport Denkend aan Nederland dat taal hetgeen is wat de Nederlanders als het meest typerend ervaren. Op 1 juli 2019 namen RMA-studenten de studio van het televisieprogramma Pauw over om aandacht te besteden aan de Nederlandse taal en identiteit. De opname van PAUW Academy laat zien hoe literatuur die taal gebruikt…
Stel je voor: je stapt een willekeurige boekhandel in Nederland binnen. Je baant je een weg langs de bestseller-tafels, de kookboeken, de sportbiografieën. Je laat je vingers glijden over de ruggen van de boeken in de literaire fictiekasten. Dan valt je oog op een opvallend mooie kleur blauw. Je trekt het boek uit de kast,…
Mr. Polska, Polski, Young Polak, President Polska, Włodzimierz Czajka, Oost-blok boy, Oostblok jochie, al zijn artiestennamen verwijzen naar zijn Poolse roots. Op foto’s presenteert hij zichzelf als een typische Poolse gastarbeider: kort geschoren haar, een wit hemdje met een arbeidersmuts. Vaak heeft hij het over zijn drinkgewoonte. Zoals men dat van een echte Pool verwacht,…
Wie vorig jaar naar Den Haag spoorde om Mondriaan te zien, werd bij het verlaten van het station opgezogen in een primairkleurige wervelwind. Uit de rood-geel-blauwe duizeling kwam je pas weer bij in een laboratoriumwitte stilte. Daar vond je blik houvast in het summum van modernisme, het doek waar de twintigste eeuw om draait: Victory…
Met mode drukken we onze identiteit uit. Elke ochtend als we voor de kledingkast staan, maken we keuzes over hoe we voor de dag willen komen. Een bouwvakker kleedt zich anders dan een bankier, een kind kan kleren met verf- of etensvlekken dragen zonder erop aangekeken te worden, een man zal in de regel geen…